مالوو یکی از گیاهان خزنده است و با ارتفاع 10 تا 15 سانتی متر ثابت است. ، ساقه های قوی ، شاخه ای ، کرکی و شاخه ای. این نوع گیاه دارای رنگ صورتی و آبی است و از میوه های مسطح برخوردار است. مالو در ایران ده نوع گیاه علفی سالانه یا چند ساله دارد. این گیاه در معالجه سرماخوردگی مؤثر است. قطعات مصرفی Mallow در ایران ، گلهای خشک بنفش این گیاه است. مناطقی که این گیاه در ایران در حال رشد است منطقه البرز ، اطراف تهران ، شمال ایران ، آذربایجان ، آستارا ، اصفهان ، مناطق مرکزی ایران ، خراسان ، دامغان ، سمنان ، جنوب ایران ، کرمان ، بلوچستان و بیشتر مناطق ایران به ویژه در دشتها رشد می کند
خواص گیاه دارویی پنیرک
مالوو با نام علمی Malva sylvestris در زبان عربی Khabazi خوانده می شود. این گیاه در گروه های گریمینی با شصت سانتی متر ارتفاع دارد. برگهای این گیاه در ایران بصورت دندانه دار و به صورت دایرهای شکل و گلهای آن بنفش و تقریباً به شکل کوچک است.
در متون قدیمی فارسی به پنیرک، تریندینگ، خورپرست، آفتابپرست و ختمی (خطمی) هم میگویند. پنیرک طبعی سرد و تر متمایل به معتدل دارد.
هم خانواده گیاه دارویی ختمی است. از گیاهان خزنده و پایا و ساقههای ستبر، شاخهشاخه و کرکدار و منشعب و رنگ گلها آبی و صورتی و میوه مسطح است.
پنیرک علفی یک تا چند ساله است که ارتفاع آن تا 60 سانتیمتر هم میرسد. این گیاه به صورت خودرو در بسیاری از نقاط میروید و برای استفاده دارویی نیز کاشته میشود
برگ گیاه پنیرک گرد و دایره مانند بوده، بیمزه و کمی ضخیم است، خصوصا پشت برگ آن و گلهای آن کوچک و سرخ مایل به بنفش هستند.
درمان خشکی پوست
افراد بخاطر بعضی از شرایط دچار خشکی و پوسته ریزی در پوست بدن میشوند که برای درمان آن میتوانند از گیاه پنیرک استفاده کنند، اثرهای درمانی این گیاه بر درمان و کنترل عارضههای بیماری پوستی پسوریازیس اثبات شده است.
از بین بردن جوش ،آکنه
ویتامین A موجود در گل گیاه پنیرک برای درمان آکنه، جلوگیری از به وجود آمدن آن و نیز ترمیم بافت آسیب دیده پوست بدن اثربخش است.
جوانی و ضد پیری پوست
ویتامینهای A و E موجود در گل پنیرک دارای خاصیت ضد پیری است که سبب میشود پوست صورت فرد کمت ردچار چین و چروک و لکههای پوستی ناشی از افزایش سن شود. ویتامین C موجود در این گیاه سبب افزایش کلاژن سازی صورت و جلوگیری ازبروز چین و چروک میشود، ویتامین C همچنین رادیکالهای آزاد که دربدن تولید میشوند را از بین میبرد و از پیری زودرس پوست جلوگیری میکند. گل پنیرک سرشار از آنتی اکسیدانهای ضروری و مفید برای سلامت بدن انسان است.
بخشی از مشکلهای پوستی و حتی ریزش موی سر به دلیل گردش خون ضعیف مویرگی در زیر لایههای سطحی پوست روی میدهد که مصرف گیاه پنیرک میتواند این گردش خون را افزایش دهد و به این ترتیب به حفظ جوانی وشادابی پوست و نیز جلوگیری از ریزش موهای سرکمک کند.
ویتامینهای A و E موجود درگل گیاه پنیرک سبب تغذیه فولیکولهای مو و ساقهها و درنتیجه جلوگیری از شکنندگی ساقه موها، ریزش و بروز موخوره میشود.
خارش، التهاب پوستی و بروز شوره سر همگی از مشکلهای شایع در این روزهاست که سبب میشود افراد از انواع داروهای شیمیایی و محلولها استفاده کنند. دانشمندان درپژوهشهای خود دریافتند استفاده ازگل پنیرک میتواند سبب رطوبت رسانی به پوست بدن و کف سر و جلوگیری از بروز شوره و قارچ پوستی شود.
ترکیبهای ویژهای که درگیاه پنیرک وجود دارد به ویژه ویتامین B موجود درآن سبب سست شدن رشد موهای زائد و کم شدن تعداد آنها در سراسر بدن میشود.
یکی دیگر از خاصیتهای این گیاه درمانی معجزه آسا، وجود ویتامین A در آن است که سبب افزایش قدرت بینایی چشمها و جلوگیری از افت بینایی میشود.
خواص ضد التهابی از پنیرک میتوان برای رفع برخی از بیماریهای التهابی مانند آرتروز، معده و سردرد استفاده کرد، نوشیدن دم کرده گیاه پنیرک هم میتواند مانند نوعی مسکن سبب کاهش درد در افراد شود. از جمله دیگر مزایای سلامت استفاده از گل یا برگ گیاه پنیرک میتوان جلوگیری از ابتلا به دیابت، بیماریهای قلبی و بالا رفتن کلسترول خون، تنظیم فشارخون، کاهش علامتهای ناشی از آسم، سرماخوردگی وآنفلوآنزا، جلوگیری از مقاومت باکتریایی نسبت به آنتی بیوتیکها، تنظیم قاعدگی دربانوان، کاهش افسردگی و استرس را نام برد.
پنیرک دارای مواد مغذی دیگری، چون بتاکاروتن، کلسیم، ویتامین B1 (تیامین)، ویتامین B2 (ریبوفلاوین)، نیاسین، ویتامین C، ویتامین E، پتاسیم، آهن، فولات و فیبراست. از آنجا که این گیاه حاوی فولات است مصرف آن در دوران بارداری زیر نظر پزشک میتواند اثربخش باشد و از بروز کم خونی در زنان جلوگیری کند. با وجود تمامی مزایا اگر فرد دچار آلرژی غذایی یا تنفسی است قبل از استفاده برای اولین بار از پنیرک با پزشک خود مشاوره انجام دهد.
خواص مالوو در طب سنتی
در طب سنتی مالو را در گروه گیاهان معتدل می شناسد. مالو باعث ایجاد مخاط غلیظ در شکل آبکی و برعکس آن می شود. سایش برگهای آن برای قسمتهای شکسته بدن مفید است. ترکیب آن با روغن زیتون فوایدی برای سوختگی و گرفتگی عقرب دارد. دم کردن ساقه و برگهای آن با شکر برای انسداد صوتی مناسب است. این گیاه در درمان جوش التهاب تنفسی پوست مورد استفاده قرار می گیرد. این گیاه حاوی ویتامین های A ، B ، C است و در معالجه بیماری کلیوی و مثانه بسیار مؤثر است. این یک ضد سرفه و یک درمان برای سینه است. اگر برگ ها و ریشه های Mallow به شکل پیاز باشد و روی آبسه ها یا جوش ها باشد آنها می توانند بسیار مؤثر باشند.
شکل جوش مالو بسیار مؤثر است و برای عفونت مثانه ، اسهال خونی ، سرفه شدید مفید است. شکل دم کرده Mallow برای افرادی که دچار یبوست و معده و روده های لاغر هستند توصیه می شود.
مالو در درمان برونشیت و استفراغ استفاده می شود. این ماده در از بین بردن سوزش مخاط دهان و گلودرد و همچنین از بین بردن سوزش مجرای ادرار از مزایای خوبی به عنوان غرغره برخوردار است.
Mallow علاوه بر تسکین درد و ناراحتی در جوش ، از بین بردن آکنه نیز استفاده می کند و در شکل کمپرس یا لوسیون برای درمان سوختگی موثر است.
در هندوستان از Mallow به عنوان داروهای خنک کننده و داروهای ضد سرما استفاده می شود.
مردم هند حدود 300 گرم برگ خشک مالو را در 1 لیتر آب جوشانده و آن را می نوشند.
در رفع ناراحتی بواسیر ، برخی از تومورها ، تورم پلک ها بین مردم ، از شکل دم کرده Mallow به شکل اعمال کمپرس گرم و حمام استفاده کنید ، و از بین بردن ناراحتی بواسیر ، برخی از تومورها ، تورم پلک ها در بین مردم.
یک محلول قابل حل وجود دارد که از گل جوش و برگهای گیاه مالو در نیم لیتر آب تهیه می شود. این محلول دارای نرم کننده ای در پوست بدن است و آرامش و روحیه بی نظیری را به پوست بدن افراد حساس با پوست حساس و ملایم می بخشد.
برای درمان قرار گرفتن در معرض گرما و آفتاب زدگی خورشید ، جوشاندن حدود 500 گرم برگ و گل مالو در یک لیتر آب بسیار مؤثر است و باید بعد از صاف کردن آن ، آن را به آرامی در قسمتهای سوختگی مالش دهید. مالو در درمان سردردهای شدید یک طرفه ، گرفتگی معده ، لوزه ها ، درد گلو و آنژین مؤثر است.
خواص
پنیرک اعتدال دهنده و ملیّن است.
انسداد مجاری کبد را باز میکند
موجب ازدیاد ادرار و شیر میشود.
دمکرده شاخه و برگ آن با شکر برای سرفه، یرقان، زخم معده و سوزش مجرای ادرار مفید است.
تخم پنیرک نیز سرد و تر است و لعاب زیادی دارد، لذا برای سرفههای گرم و خشک، تقویت رودهها، زخم کلیه و مثانه مفید است.
دمکرده گل پنیرک نیز برای زخم کلیه و مثانه و همچنین درد روده نافع است.
زنان باردار یا مادران تازه ممکن است دوست داشته باشند بدانند که برگ های پنیرک می توانند مقادیر مفیدی از آهن را فراهم کنند، همچنین روی و بیشتر ویتامین ها.
به صورت غرغره در رفع تحریکات مخاط دهان و درد گلو اثر مفیدی دارد.
چای تهیه شده از برگ ها یا گل های این گیاه می تواند برای درمان سرفه، زکام و خشن شدن صدا به کار رود.
اگر برگ ساییده شده این گیاه را با روغن زیتون مخلوط کنید برای درمان سوختگی و عقرب گزیدگی موثر است.
ضمادی که از ریشه و برگ آن تهیه شود برای درد پشت مفید است.
نشستن در آب دم کرده برگ آن برای نرم کردن ورمهای مقعد و استحکام عضلات رحم نافع است.
در هندوستان از گیاه پنیرک به عنوان داروی لعابدار نرم کننده و خنک کننده استفاده می شود، ۳۰۰ گرم برگ خشک پنیرک را در یک لیتر آب می جوشانند و به عنوان مسکن می خورند.
موارد منع مصرف
بیماران مبتلا به دیابت و یا افرادی که بدنشان به تغییرات قند خون حساسیت نشان میدهد، باید با توجه بیشتری این گیاه را مصرف نمایند، زیرا ممکن است سبب کاهش قند خون گردد.
افرادی که سابقه آلرژی به گیاهان دارویی دارند باید در مصرف پنیرک احتیاط نمایند.
روش تهیه دمنوش
در یک قوری 2 گرم گل پنیرک و یک لیوان آب سرد می ریزیم و اجازه می دهیم تا 5 دقیقه بجوشد ، سپس در حالیکه این چای در حال جوش است روی آن یک لیوان آب می ریزیم و بعد از یک ربع آن را صاف می کنیم و این چای مفید را می نوشیم.
ترکیبات دارویی و مغذی
ویتامین های A، B، C، E؛ انولین؛ لعاب، فنول، فلاونوئیدها، اسیدهای چرب ضروری؛ فیبر، کلسیم، منیزیم، روی، سلنیوم، پتاسیم.
کاربردهای سنتی
بسیاری از گیاهان خوراکی، پنیرک نیز سابقه ای طولانی در کاربردهای دارویی دارد.
پنیرک به دلیل محتوای لعابی بالای آن، گیاهان تسکین دهنده و آرامش بخش را به ویژه برای التهاب، یا برای مجاری ادراری، گوارشی یا تنفسی، به کار برده می شود.
زنان باردار یا مادران تازه ممکن است دوست داشته باشند بدانند که برگ های پنیرک می توانند مقادیر مفیدی از آهن را فراهم کنند، همچنین روی و بیشتر ویتامین ها.
بنا بر گزارش ها، همه خانواده پنیرک ها به جز پنیرک پنبه، خوراکی هستند.
با میزان موکیلاژ زیاد، برگ ها می توانند به عنوان پادزهر اضطراری برای سوزش و یا تحریکاتی که ممکن است ناشی از مصرف اتفاقی گیاهان تند و زننده باشد.
پنیرک را با اسفناج در بسیاری از غذاها مثل سوپ و سالاد استفاده کنند.
برگ های پنیرک بزرگ را برای یک ثانیه در روغن داغ سرخ کرده تا "پاپدام" درست شود.
هم چنین پنیرک می تواند سوپ را کمی لعاب دار و سفت کند.پنیرک به عنوان مهم ترین گیاه در جامعه وجود دارد.هر بهار پنیرک در حومه های شهر جمع می شوند
در چین، ریشه های پنیرک یک جز اصلی و عام هستند و در سوپ استفاده می شوند.
غلاف دانه را می توان با سفیده تخم مرغ جایگزین کرد، در صورتی که بخواهد مرنگ پنیرک درست کند. غلاف دانه پوست کنده شده را با استفاده از غلاف دانه 3 قسمت آب و 1 قسمت از آن بجوشانید تا مایع به نصف کاهش یابد.
برای هر 1/2 لیوان مایع، 1 عدد سفیده تخم مرغ، 1 قاشق چایخوری فلفل، کمی وانیل و شکر اضافه کنید، بعد آن را مرتب هم بزنید تا حالت کف و فوم دار شود،
گیاهی است علفی ، پایا و چند ساله که ارتفاع آن به 60 سانتی متر نیز میرسد.در کتب طب سنتی از آن به خبازی یاد شده است .
برگهای آن این گیاه خودرو و حالت دایره ای و دندانه دار دارد و گلهای آن بنفش رنگ و کوچک هستند . از لحاظ شکل ظاهری به گل ختمی بسیار شبیه میباشد و از لحاظ خواص نیز به آن نزدیک است.
قسمت مورد استفاده گیاه پنیرک، برگ وگل آن میباشد .
جمع آوری برگهای پنیرک در فصل بهار و جمع آوری گل ها در تابستان صورت میگیرد.
تاثیر دمنوش بر روی دستگاه ادراری و تناسلی
دمنوش گل پنیرک ادرار آور است.
مقوی رحم میباشد.
دارای ویتامین A وB وC است و درمان بیماریهای کلیه ومثانه بسیار موثر است.
برای سوزش مجاری ادراری مفید است.
دمنوش آن برای عفونت مثانه موثر است.
تاثیر دمنوش بر روی غدد
دمنوش پنیرک در سلامت کبد و پاک کردن آن موثر است.
برای درمان یرقان مورد استفاده قرار میگیرد.
تاثیر بر روی دستگاه تنفسی
دمنوش گلهای پنیرک به خاطر داشتن موسیلاژ، یکی از داروهای خوب ضد سرفه است.
برای رفع زکام به کار میرود.
تورم دهان و گلو را برطرف میسازد.
دمنوش ساقه و برگ آن ، گرفتگی صدا را برطرف میکند .
تاثیر دمنوش برروی دستگاه گوارش
دمنوش پنیرک به عنوان ضد اسهال عمل میکند.
ملین است ویبوست را برطرف میسازد.
خلط آور است.
دمنوش گل پنیرک ، تورمهای رودهای و معدهای را رفع میکند.
استعمال جوشانده آن به صورت کمپرس گرم و حمام در رفع ناراحتیهای بواسیر ، بعضی تومورها، ورم پلک چشم و غیره موثر است.
در درمان دلپیچه کمک میکند.
تاثیر دمنوش بر روی پوست
دمنوش پنیرک در درمان جوشهای پوستی کاربرد دارد .
از دمنوش غلیظ آن که اثر نرم کننده پوست بدن را دارد به صورت لوسیون استفاده میشود.
ترکیب پودر خشک شده پنیرک با روغن زنجبیل ، یک مسکن قوی برای درد میباشد.
عرق پنیرک
برای به دست آوردن عرق پنیرک از شاخ و برگ و گل های این گیاه استفاده می کنند.
تصفیه کننده خون، درمان کننده سرفه های مزمن، خلط آور و درمان کننده گلودرد و تقویت کننده دستگاه گوارشی و درمان کننده اسهال . عرق پنیرک ادرار آور است و موجب درمان درد مثانه و دفع سنگ کلیه می شود. مصرف این عرق همچنین در درمان التهاب پروستات و ورم دستگاه تناسلی بانوان موثر است.
گیاهی است که به حالات خودرو در جنگلها و اراضی غیر مزروع می روید و از ارتفاع آن تا شصت سانتی متر میرسد. ریشه های آبدار و سفید رنگی دارد و ساقه آن استوانه ای شکل وراست است. برگهای آن بزرگ و دارای دم برگ است و گلهای آن به رنگ گلی مایل به بنفش و دارای خصوص تیره است این گلها پس از خشک شدن به رنگ آبی در می آیند
ساییدگی برگ آن برای شکستگی اعضاء مفید است، ترکیب آن با روغن زیتون برای سوختگی و عقرب گزیدگی مفید است، دم کرده ساقه و برگ آن با شکر، گرفتگی صدا را برطرف می سازد. در درمان التهاب های تنفسی و جوش های پوستی کاربرد دارد، دارای ویتامین A و B و C است و در درمان بیماری های کلیه و مثانه بسیار مؤثر است، ضدسرفه و مرهم سینه است. برگ و ریشه پنیرک اگر به شکل ضماد درآید و روی دمل و یا کورک قرار گیرد باعث می شود تا بسیار سریع سر باز کنند.
جوشانده آن برای عفونت های مثانه، اسهال خونی و سرفه های شدید موثر و مفید است، دم کرده ی آن برای کسانی که دچار یبوست و دارای معده و روده های تنبلی هستند، توصیه می شود. در درمان برونشیت و استفراغ نیز استفاده می شود، به صورت غرغره در رفع تحریکات مخاط دهان و درد گلو اثر مفیدی دارد و همچنین برای رفع سوزش مجرای ادرار مفید است
برای رفع جوشهای صورت نیز می توان از پنیرک استفاده کرد ضمن این که درد و ناراحتی های محل جوش را تسکین می دهد و به صورت کمپرس یا لوسیون در درمان سوختگی ها موثر است. در هندوستان از گیاه پنیرک به عنوان داروی لعابدار نرم کننده و خنک کننده استفاده می شود، 300 گرم برگ خشک پنیرک را در یک لیتر آب می جوشانند و به عنوان مسکن می خورند. استعمال جوشانده آن به صورت کمپرس گرم و حمام، در رفع ناراحتی های بواسیر، بعضی تومورها، ورم پلک چشم و غیره بین مردم معمول است. از جوشاندن گل و برگ آن در نیم لیتر آب، محلولی به دست می آید که اثر نرم کننده در پوست بدن دارد