یک گیاه چند ساله علفی خوراکی در خانواده نعناع ها ، مریم گلی معمولی گیاه خوبی برای بسیاری از باغ ها است. مریم گلی را می توان به صورت کامل یا خردشده استفاده کرد. این گیاه یک طعم دهنده بسیار عالی برای گوشت قرمز یا مرغ سبزیجات و سیب زمینی و دیگر غذاهای که میتوانید استفاده کنید و یا در آشپزی بکار ببرید نام های دیگر آن شامل مریم گلی معمولی ، باغ مریم گلی و مریم گلی است. این گیاه در کنار سایر گیاهان مانند پونه کوهی ، از خانواده نعناع ها است
این گیاه که به طور کلی در انواع گوناگون یافت میشود از خانواده نعناعیان بوده و به قدری خاصیت درمانی دارد که میتوان آن را پادشاه گیاهان دارویی نامید. مریم گلی دارای خاصیت ضد التهابی، آنتیاکسیدان و خواص ضد میکروبی فراوان است و خواص بینظیر آن از گذشتههای دور شناخته شده است. از مهمترین تأثیرات مریم گلی میتوان به تقویت حافظه، درمان عفونتهای زنانه، کاهش دردهای دوران قاعدگی بانوان، کمک به هضم غذا، کمک به کاهش وزن، کنترل کلسترول خون، درمان اسهال، همچنین درمان انواع زخمها، گلودرد و خونریزی لثه اشاره کرد.
مریم گلی در کتب طب سنتی به نام «مریمی» نام برده شده است و در زبان عربی «مریمیه» و «شالبیه» و «مریمیه صغیره» نام برده میشود و طبع گرمی دارد.
مریم گلی، گیاهی است علفی، چند ساله، چهار گوش، پوشیده از کرک به رنگ سبز مایل به سفید، ارتفاع آن تا حدود نیم متر و گل های آن به رنگ آبی کم رنگ یا ارغوانی است که معمولاً در تابستان سال دوم ظاهر میشود.
مریم گلی گیاه بومیایران، روسیه، آمریکا و استرالیا است که از خانواده نعناعیان محسوب میشود و قدمت بسیاری دارد.
مریم گلی دارای عطر و طعم قوی است به همین دلیل است که معمولا در مقادیر کم استفاده می شود
استفاده سنتی از خواص مریم گلی در پزشکی کاملا مستند شده و هزاران سال قدمت دارد. در ابتدا برای درمان نیش مار، محافظت در برابر شیطان، افزایش باروری زنان و سایر موارد مورد استفاده قرار می گرفت که دیگر رعایت نمی شود و یا به آن اعتقاد ندارند.
درختچه ای همیشه سبز و کوچک ، دارای ساقه های چوبی ، برگ های خاکستری و گل های آبی تا بنفش است که در جنوب اروپا و منطقه مدیترانه رشد می کند. این گیاه به عنوان آشپزخانه و گیاهان دارویی بسیار کشت می شود و به آن باغ مریم گلی ، آشپزخانه و حکیم دالماتین نیز می گویند.
این گیاه حافظه شما را تقویت می کند.مریم گلی برای مقابله با آلزایمر بسیار موثر است.
این گیاه برای مقابله با نفخ، برای مقابله با گرگرفتگی،نرم کردن گلو و جلوگیری از انتقال عفونت، برای تسکین تبخال، و نیز برای بهبود جای زخم به علت مواد خاص موجود در آن بسیار موثر و مفید می باشد.
دمکرده آن به میزان پنج تا شش قاشق در رفع عرق شبانه و عرق ناشی از ضعف که معمولاً در بیماران مبتلا به تبهای قطع نشدنی دست میدهد، اثر معالج دارد.
استفاده موضعی از برگ مریم گلی می تواند اثربخشی آن در برابر شرایط پوستی خاص، از جمله اگزما، پسوریازیس و آکنه را تشدید کند.
غِرغِره و یا دهانشویه دَم کرده رقیق شده مریم گُلی را میتوان برای گلودرد، التهاب لوزه، زخمهای دهان و یا بیماریهای لثه استفاده کرد.
از مریم گلی برای التیام زخمهای ساق نیز استفاده می شود به این ترتیب که آن را با عسل جوشانیده و پارچه ای را در این دم کرده وارد و آلوده کرده و ری زخم می اندازند در التیام زخم تسریع می نماید
ترکیبی از مریم گلی و رزماری بسیار عالی است و می تواند موی شما را ضخیم تر، محکم تر و قدرتمندتر کند.
دم کرده این گیاه برای تقویت روح، بدن و افزایش طول عمر بسیار مقوی است.
از عوارض مصرف مقدار زیاد مریم گلی در مدت طولانی می توان افزایش ضربان قلب، گرگرفتگی، خشکی دهان، تشنج و سرگیجه را نام برد.
دم کرده مریم گلی : 5 گرم برگ خشک مریم گلی را با آب جوش دم و صاف کرده و برای تحریک تقویت و عرق کردن متدرجا در عرض روز فنجان فنجان مثل چای بخورند.دم کرده 25 گرم برگ در 1000گرم آب جوش به عنوان مقوی معده و برای ضعف اعصاب بسیار نافع است.
منبع غنی از ویتامین A است که برای سلامت چشم بسیار مفید است.
به دلیل خاصیت ضدالتهابی اش برای گلو و دهان و برای آسم و برونشیت مفید است.
سرشار ازآنتی اکسیدان است که از تخریب سلول های تان توسط رادیکالهای آزاد محافظت می کند.
به تعدادی از بیماران مبتلا به آلزایمر عصاره ی این گیاه را و به برخی دیگر دارونما ( دلاسیبو ) دادند. نتایج این آزمایش نشان داد کسانی که از مریم گلی استفاده کرده بودند به شکل قابل توجه ای از لحاظ عملکرد روانی و شناختی بهبود یافتند و نسبت به کسانی که دارونما مصرف کرده بودند کم تر دچار پریشانی و اضطراب می شدند.
از سوی دیگر این گیاه، دارویی ضد سرطان بوده، از بروز مشکلاتی همچون ناباروری، پلی کیستیک شدن تخمدان و سرطان رحم و تخمدان پیشگیری میکند. همچنین تأثیرات آن در حفظ سلامت و زیبایی پوست و مو نیز به اثبات رسیده است. این گیاه همچنین یکی از مؤثرترین ضد تعریق های شناخته شده است.
تقویت سیستم ایمنی
مریم گلی، منبع ویتامین C است که به آن خاصیت ضد التهابی میدهد. همچنین این گیاه دارای خواص ضد میکروبی است؛ این دو خاصیت نقش مهمی برای تقویت سیستم ایمنی در بدن ایفا میکنند. به این منظور میتوان مریم گلی را به صورت دم کرده و یا حتی به صورت موضعی روی پوست برای از بین بردن میکروبها و باکتریها استفاده کرد.
تقویت کننده حافظه و ضد آلزایمر
وجود آنزیم کولین استراز در مریم گلی سبب افزایش تمرکز و تقویت سیستم عصبی مرکزی و حافظه میشود و توانایی فکری و ذهنی را ارتقا میدهد. همچنین استفاده منظم از دم نوش مریم گلی در درمان آلزایمر خفیف کاربرد فراوان دارد.
تقویت استخوانها
وجود مقادیر بالای ویتامین K در مریم گلی که عنصری اساسی برای استحکام استخوانها و افزایش تراکم آنها است، بافت استخوانها را تقویت کرده و از بروز پوکی استخوان جلوگیری میکند.
ضد افسردگی
دم کرده گیاه مریم گلی با استرس، اضطراب و افسردگی مقابله کرده و موجب شادمانی و شادابی میشود. این گیاه همچنین یک آرامبخش بسیار قوی است و همچون مسکنی بینظیرعمل میکند.
درمان مشکلات پوست
استفاده از عصاره مریم گلی در نواحی آسیب دیده پوست و یا مناطقی با مشکلات پوستی همچون آکنه، پسوریازیس و اگزما به صورت منظم میتواند به بهبود تدریجی آنها کمک کند. همچنین خواص ضدعفونی، ضدالتهابی و آنتیاکسیدانی آن در رفع جوش های صورت بسیار مؤثر است. از سوی دیگر ماساژ پوست صورت با روغن برگهای این گیاه، سبب بهبود جریان گردش خون در بدن شده و از پیری زودرس پوست جلوگیری میکند.
کمک به بیماران دیابتی
استفاده از مریم گلی، روند آزاد شدن گلوکز ذخیره شده در کبد و قند خون را تنظیم میکند. این گیاه همچنین میتواند سطح تری گلیسیرید و کلسترول مبتلایان به دیابت را پایین آورد و به آنها در حفظ چربی های مفیدشان کمک کند.
جلوگیری از مشکلات گوارشی
برگهای این گیاه، محرک دستگاه گوارش بوده و به آن خاصیت ضدنفخ بودن میدهند. این خاصیت با رفع علائم سوءهاضمه، پیشگیری از اسپاسم معده و کاهش بروز ورم معده و اسهال، دستگاه گوارش را در حالت معمول خود قرار میدهد و به سبب فیبر فراوانی که دارد در رفع اختلالات سیستم گوارش بسیار مؤثر عمل میکند.
بهبود عملکرد قلب
مریم گلی فاقد کلسترول و سرشار از کلسیم، پتاسیم و البته میزان کمی سدیم است که تمامی این موارد در تنظیم مشکلات ناشی از کلسترول و در نتیجه رفع برخی اختلالات قلبی عروقی مؤثر است.
بهبود عوارض یائسگی
مصرف منظم این گیاه در بهبود عوارض ناشی از یائسگی از جمله گر گرفتگی، تعریق بیشازحد و تعریق شبانه بسیار مؤثر است.
در کنار تمامی این خاصیتها، ذکر این نکته ضروری است که مصرف همزمان این گیاه با داروهای مسکن، آرام بخشها، کنترل صرع، فشار خون و دیابت تداخل ایجاد کرده و علائم این بیماریها را تشدید میکند. به علاوه مصرف آن در مبتلایان به فشار خون توصیه نمیشود و برای بانوان باردار احتمال سقط جنین را در پی خواهد داشت. همچنین به دلیل تأثیر بر هورمون استروژن سبب کاهش ترشح شیر برای بانوان شیرده میشود
خاصیت :بازکننده ، تکه کننده ، لطافت بخش و گرمی رسان است .
زخم و قرحه :همراه عسل زخم های مزمن را پاک می نماید .
مفاصل :سبز یا آب پز را بخورند در گسستگی ماهیچه مفید و شربت آن ترنجیدگی را سر حال می آورد و تا کهنه تر گردد مفیدتر است .
چشم :حب از آن می سازند و می خشکانند و برای مداوای زخم چشم به کار می برند .این دارو را در روغن زیتون بجوشانند یا بسایند و گردش را در چشم بکشند آب ریزی همیشگی چشم را درمان می نماید .
سینه :سرفه مزمن را چاره می کند .
اندام های غذا :کلفتی طحال را لاغر می کند .داروی یرقان سودایی است .شربت آن برای رفع سوء هضم بهترین دارو است .
استسقا را در اولین مرحله علاج می نماید و تا کهنه تر باشد مؤثرتر است .
اندام های دفعی :بول و حیض را ریزش می دهد .
زهرها :ضمادش پادزهر حشرات سمی است .
این گیـاه حـاوی ترکیبات متنوعـی مانند؛ فلاونوئیـدهای مختـلف، تاننها و ترپنوئیدهایی مانند مونوترپنها، دیترپنها، سرکوییترپنها Sesquiterpenoids و تتراترپنوئید میباشد. از اثرات فارماکولـوژیکی ترترپنوئیـدها میتـوان به اثـرات ضـددردی، ضدالتهـابی،کـاهشدهنده فشارخـون، آنتیاکسیـدانتی، ضدمیکروبی آنها اشاره نمود. خواص ضدالتهابی بارز ترپنوئیدهای مریمگلی سبب شده است با استفاده از عصاره این گیاه مولکولهای داروئی قدرتمندی را برای درمان بیماریهای التهابی مزمن مانند؛ روماتیسم، آسم، التهابات رودهای و تصلب شرائین و غیره طراحی و ساخته شوند. بعضی از دی و تریترپنها ضمن نفوذ در سیستم عصبی مرکزی بر عملکرد آن تاثیر میگذارند .